گمانه زنی ها از اهداف سفر “آبه شینزو” نخست وزیر ژاپن به کشورمان با اما و اگرها در تاثیرگذار بودن این سفر در کاهش تنش های منطقه ای، مورد توجه و تحلیل رسانه های داخلی قرار گرفته است.
گروه اخبار صبح سپاهان: به گزارش گروه نشریات خبری؛ بررسی های امروز پنجشنبه ۲۳ خرداد نشان می‌دهد نخست وزیر ژاپن روز گذشته در صدر یک هیأت عالی رتبه سیاسی و دیپلماتیک برای دیدار و گفت و گو با مقامات عالی جمهوری اسلامی ایران وارد تهران شد. وی در بدو ورود در فرودگاه بین المللی مهرآباد مورد استقبال محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه قرار گرفت. “آبه شینزو” روز گذشته مورداستقبال رسمی حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت و مذاکرات رسمی میان دو مقام عالیرتبه صورت پذیرفت. نخست وزیر ژاپن امروز نیز با حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی دیدار کرد. “آبه شینزو” نخست وزیر ژاپن پس از دیدار با رهبر معظم انقلاب اسلامی به سفر دو روزه خود به تهران پایان می‌دهد.
رسانه‌های منتسب به جریان اصلاح طلب بحث روابط و همکاری‌های دوجانبه ایران و ژاپن و مذاکره و احیاناً میانجیگری برای کاهش تنش در روابط میان تهران واشنگتن، را از اهداف این سفر مطرح کرده و رسانه‌های نزدیک به جریان اصولگرا آورده‌اند: مقامات ژاپن اعلام کردند که آبه شینزو قصد ندارد فهرستی از درخواست‌ها یا پیام دولت ترامپ را به ایران منتقل کند. این رسانه‌ها افزودند: نفت برای اقتصاد این کشور رگ حیاتی دارد و به همین جهت به منطقه وابسته بوده و طبیعی است که با نگرانی موضوع منطقه را دنبال کند.
انتظار اصلاح طلبان از نتیجه سفر “آبه” این است که وی باید ضامن چراغ سبزهای عملی‌ای باشد که در آینده آمریکایی‌ها نشان دهند که بازگشت عملی و اثربخش از تحریم یکی از این نتایج باشد. همچنین انتظار اصولگرایان از سفر “آبه” به این صورت است که با نادیده گرفتن تحریم‌های آمریکا باب بسته شده همکاری اقتصادی با جمهوری اسلامی را بگشاید. رسانه‌های منتسب به جریان اصلاح طلب در مطالب خود به محورهایی همچون: هدف از سفر نخست وزیر ژاپن به ایران؛ انتظار ایران از نخست وزیر ژاپن از نگاه این رسانه‌ها؛ انتقاد از کم اهمیت جلوه دادن سفر نخست وزیر ژاپن به تهران؛ تهران کانون مذاکرات؛ بازتاب در رسانه خارجی؛ میزان تأثیر سفر نخست وزیر ژاپن به تهران به حل مشکلات و کاهش تنش در منطقه؛ بازتاب واکنش آمریکا به دیدار نخست‌وزیر ژاپن و رئیس‌جمهوری ایران؛ تأثیر این سفر بر بازار داخلی؛ اشاره کرده‌اند.
رسانه‌های نزدیک به جریان اصولگرا نیز ضمن پرداختن به اهداف این سفر، محورهای دیگری همچون: انتظار ایران از نخست وزیر ژاپن از نگاه این رسانه‌ها؛ بی اهمیتی این سفرها؛ عدم اعتماد به این سفرها؛ ایران کانون رایزنی‌های دیپلماتیک؛ بازتاب واکنش آمریکا به دیدار نخست‌وزیر ژاپن و رئیس‌جمهوری ایران؛ در کانون توجه خود نسبت به این سفر قرار داده‌اند.
رسانه‌های اصلاح طلب
برخی از عبارات کانونی به کار رفته در این رسانه‌ها عبارتند از: برخی معتقدند او به‌عنوان میانجی رابطه تهران و واشنگتن به این سفر آمده است؛ پیام‌رسانی نخست‌وزیر ژاپن از جانب آمریکایی‌ها اهمیت زیادی دارد؛ ژاپن با این میانجیگری به دنبال کسب اعتبار نیز هست؛ ژاپنی‌ها به دنبال یک میانجیگری صرف نیستند؛ تلاش برای کم اهمیت جلوه دادن سفر نخست وزیر ژاپن به تهران، تلاش مشکوکی است؛ دیپلماسی فعال جمهوری اسلامی موجب شده تا این روزها تهران مقصد اکثر سفرهای هدفدار دیپلماتیک باشد.
هدف از سفر نخست وزیر ژاپن به ایران
در بخشی از گزارش منتشر شده در صفحه نخست روزنامه شرق آمده است: برخی معتقدند او به‌عنوان میانجی رابطه تهران و واشنگتن به این سفر آمده است. نخست‌وزیر پیش از اینکه راهی تهران شود، گفته که «می‌خواهد مذاکره صادقانه‌ای برای تأمین ثبات در خاورمیانه با مقامات عالیرتبه ایرانی داشته باشد».
به گزارش روزنامه شرق به نقل از ایرنا پلاس، محسن امین‌زاد، معاون وزیر خارجه دولت اصلاحات معتقد است: آبه در سفر به تهران، مهم‌تر از یک پیام‌رسان است.
محسن امین‌زاده، کارشناس برجسته حوزه سیاست خارجی و معاون وزیر امور خارجه در دوره اصلاحات، در گفت‌وگویی به اهمیت سفر نخست‌وزیر ژاپن و شرایط فعلی رابطه ایران و آمریکا پرداخته است. بخش‌هایی از این گفت‌وگو را که در ایرناپلاس منتشر شده، در ادامه بخوانید: پیام‌رسانی نخست‌وزیر ژاپن از جانب آمریکایی‌ها اهمیت زیادی دارد. بحرانی‌ترشدن وضعیت خاورمیانه با مصالح ژاپنی‌ها سازگار نیست و آنان مصمم هستند برای کاهش بحران در روابط ایران و آمریکا تلاش کنند…. ژاپنی‌ها می‌توانند بهترین میانجی یا پیام‌رسان میان ایران و آمریکا باشند؛ اما به عقیده من حضور آبه در تهران نماد عزم مقامات ژاپنی برای گسترش روابط دو کشور حتی در شرایط دشوار کنونی است. البته ژاپنی‌ها روابط بسیار نزدیکی با آمریکا دارند و طبعاً همه ملاحظات مربوط به روابط خود را با آمریکا هم در نظر می‌گیرند. برای گسترش روابط باید متقابلاً شرایط و وضعیت آنان را درک کرد و برای یافتن راه‌های همکاری مشترک در شرایط بسیار دشوار کنونی تلاش کرد.
در ستون سرمقاله روزنامه اعتماد یادداشتی با عنوان “بازی ژاپن با کارت ایران” به قلم “نوذر شفیعی” منتشر شده است. در بخشی از این یادداشت می‌خوانیم: اهمیت سفر آقای آبه شینزو به تهران به موضوع سفر مربوط می‌شود. به نظر می‌رسد یکی از موضوعات سفر هم میانجیگری برای کاهش تنش در روابط ایران و امریکا است. از این نظر سفر فی‌نفسه مهم است اما موضوع دیگر این است که برای اولین‌بار است که نخست‌وزیر ژاپن پس از انقلاب به ایران سفر می‌کند و نکته سوم این است که ژاپن یک کشور مهم و… معتبر در عرصه بین‌المللی است و مناسبات تهران و توکیو در پرتو این سفر می‌تواند ارتقا پیدا کند.
ژاپن با این میانجیگری به دنبال کسب اعتبار نیز هست. از این نظر نه تنها ژاپن به دنبال کسب اعتبار است بلکه اساساً ژاپن یک کشور معتبر در عرصه بین‌المللی است. پس نباید فراموش کنیم که ژاپن به لحاظ اقتصادی کشوری معتبر و به لحاظ سیاسی نیز به دنبال افزایش اعتبار خود است. از همین رو به نظر می‌رسد شرایط به نحوی است که ژاپن می‌تواند به عنوان میانجیگر میان ایران و امریکا قرار بگیرد زیرا ژاپن به لحاظ بین‌المللی از اعتبار بالایی برخوردار است. در حال حاضر هرچند بحث میانجیگری میان ایران و امریکا بر سر سفر آقای آبه شینزو به تهران سایه افکنده است اما وقتی که از سطح به عمق حرکت می‌کنیم پی می‌بریم که ژاپنی‌ها به دنبال یک میانجیگری صرف نیستند. ژاپنی‌ها از فضاهای سیاسی، امنیتی و نظامی موجود در جهان برای خودنمایی استفاده می‌کنند.
اگر نتیجه سفر موفقیت‌آمیز باشد به نظر می‌رسد تأثیر مثبت و پیش‌برنده‌ای در روابط ایران و ژاپن خواهد گذاشت اما اگر منفی باشد ممکن است یا روابط در وضعیت فعلی باقی بماند یا حتی ممکن است گرایش ژاپن به سمت بلوک امریکا بیش از گذشته شود.
روزنامه اعتماد گزارشی با عنوان “چشم‌اندازهای یک مذاکره” منتشر کرد و در بخشی از این مطلب آورده است: رسانه‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای ترجیح می‌دهند به این سفر از دریچه مأموریت آقای نخست‌وزیر برای میانجیگری میان تهران و واشنگتن یا حداقل نوعی از پیام رسانی نگاه کنند. در داخل ایران با توجه به کلاف هزار گره میان ایران و امریکا و اشراف اهالی رسانه به ریشه‌های اختلاف و نگاه تصمیم‌گیران داخلی به اقدام‌های قهرآمیز امریکا، اعتبار چندانی به کلماتی مانند میانجی و پیام‌رسان داده نشد و البته در سوی ژاپنی این میدان نیز تلاش اولیه بر خودداری از بالارفتن سطح انتظار از این سفر متمرکز بود. سخنان آبه شینزو پیش از سفر به تهران و در جمع خبرنگاران باز هم وزن بیشتری به جنبه میانجیگری توکیو میان تهران و واشنگتن بخشید. آبه که طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده دو روز در ایران خواهد بود قبل از ترک ژاپن تصریح کرد که خواستار مذاکرات منصفانه و صمیمانه با مقامات ایرانی برای تأمین امنیت و ثبات غرب آسیا است. براساس ترجمه خبرگزاری فارس از خبرگزاری کیودو، آبه در فرودگاه «هایندا» گفت: «نگرانی‌هایی درباره افزایش تنش‌ها در خاورمیانه وجود دارد. در حالی که اوضاع، توجهات جامعه بین‌الملل را برای صلح و ثبات در منطقه جلب کرده است، ژاپن تمایل دارد تا در حد توان، نقشی را ایفا کند. تمایل دارم به منظور کاهش تنش‌ها، تبادل نظر صریحی (با مقامات ایرانی) داشته باشم.
همچنین در بخشی از گزارش منتشر شده در صفحه نخست روزنامه آرمان می‌خوانیم: تمام تحلیلگران حضور آبه در تهران را از دو وجه به بررسی نشسستند؛ نخست بحث روابط و همکاری‌های دوجانبه ایران و ژاپن و در وهله دوم مذاکره و احیاناً میانجیگری برای کاهش تنش در روابط میان تهران واشنگتن…..اگر نگاهی به دیدار چند هفته قبل دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا با آبه نخست وزیر ژاپن در توکیو و اظهاراتشان بیندازیم به قصد سفر نخست وزیر ژاپن به تهران پی خواهیم برد. آبه قطعاً حامل پیامی از سوی آمریکایی‌ها برای ایران است. همین نکته است که طی روزهای اخیر وی را به مهم‌ترین میانجی میان ایران و آمریکا بدل کرده است. هرچند به گفته مقامات ژاپنی او حامل پیام ترامپ برای ایران نیست و خود وی نیز در فرودگاه هاندای توکیو درباره هدفش از این سفر گفته که می‌خواهد مذاکره صادقانه‌ای برای تأمین ثبات در خاورمیانه با مقامات عالیرتبه ایرانی داشته باشد، اما به دلیل روابط خوب ژاپن و آمریکا شاید بتوان گفت سخنانی که در دیدار او با مقامات ایرانی مطرح می‌شود به نوعی توضیح دهنده رویکرد آمریکا است. از طرف دیگر برخی گفت‌وگوهای تلفنی آبه با نتانیاهو و ترامپ پیش از عزیمت به تهران را نیز در این میان تأثیرگذار می‌دانند، اما شکی نیست که نخست وزیر ژاپن برای میانجیگری خواهد آمد.
“امنیت تجاری؛ اولویت آبه در سفر به تهران” عنوان یادداشتی است که در روزنامه آرمان منتشر شده است. در این مطلب می‌خوانیم: معمولاً سفرهایی که از طرف مقامات ارشد کشوری اعم از رئیس‌جمهور، نخست‌وزیر و وزیر امورخارجه به کشور هدف انجام می‌شود، چندین هدف را همزمان در خود دارد. در وهله اول انجام این سفرها نشانگر فقدان تیرگی روابط میان دو کشور و از سوی دیگر عزم و اراده طرفین برای تعمیق همکاری اقتصادی و تجاری و هماهنگی‌های سیاسی دارد. امروز دولت ژاپن از ابزار دیپلماسی سنتی در تلاش برای تقویت باب مراودات اقتصادی‌اش با ایران و دنباله آن کل دولت‌های خاورمیانه است، به‌خصوص اینکه ایران همواره در طی تاریخ یک قرن اخیر از حسن روابط خوبی با ژاپنی‌ها برخوردار بود.
همچنین به گزارش روزنامه آرمان “فلاحت پیشه” رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، بر این باور است: آنطور که در دنیا تحلیل می‌شود این سفر را میانجیگرایانه ارزیابی کرده‌اند ولی ما در ایران معتقدیم که باید بیشتر مسائل دوجانبه را پیش ببریم و در هنگامه نودمین سالگرد مناسبات ایران و ژاپن انتظاری که از ژاپن داریم به‌ویژه در مسائل اقتصادی و غیره، عملیاتی شود. آنچه بُعد میانجیگرایانه این سفر را تقویت کرد، موضعی بود که دونالد ترامپ در توکیو گرفت. در طول سه سال گذشته، ترامپ بارها مواضع تندی علیه ایران اتخاذ کرده و تنها یکبار در توکیو بعد از نشست با نخست وزیر ژاپن، مواضع نرمی را نسبت به ایران اتخاد کرد و از آن زمان عملاً آمریکایی‌ها دیگر شرط‌های برهم زننده دوازده‌گانه‌ای که مایک پمپئو مطرح کرده بود را مطرح نکردند. به عبارتی مناسبات ایران و آمریکا وارد فاز دیگری شد که به گفته ترامپ، آمریکا فقط در موضوع هسته‌ای با ایران مسأله دارد که آن‌هم نه به شرط بلکه به عنوان بحث مطرح می‌کنند. آبه شینزو تک مأموریتی به ایران نیامده ولی ماموریتش هم با این سفر پایان نمی‌پذیرد. آقای آبه در ایران با واقعیت مسائل مقاومت ایرانی‌ها آشنا می‌شود و نتایج را به آمریکایی‌ها هم خواهد رساند.
“پیروز مجتهدزاده” تحلیلگر مسائل بین‌الملل و استاد ژئوپلیتیک در گفت‌وگو با آرمان مطرح کرد: باید منتظر ماند تا نتیجه سفر نخست وزیر ژاپن به تهران چه خواهد شد. همگان می‌دانند آبه شینزو حامل پیام‌هایی به تهران است. همچنین باید بدانیم که مذاکره برای حل مشکلات در روابط بین‌الملل اهمیت دارد و با تقریب می‌توان گفت، پایان دیپلماسی به معنای آغاز جنگ است. در مذاکرات در سطح روابط بین‌الملل می‌بایستی چانه‌زنی صورت گیرد.
به گزارش ایلنا، “علیرضا کلاهی” عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در خصوص سفر نخست وزیر ژاپن به ایران گفت: توکیو علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در خاورمیانه است. برداشت شخصی من این است که وقتی برای اولین بار نفر اول یک کشور به صورت مشخص اعلام می‌کند که هدف آن از سفر به ایران پادرمیانی برای کاهش تنش در منطقه است این یک سیگنال مثبت به کشور است. ما در سالهای گذشته میانجی‌گران مختلفی همچون عمان و سایر کشورها داشتیم اما حتی وقتی سلطان قابوس پادشاه عمان به ایران می‌آمد هیچ گاه به این صراحت اعلام نمی‌کرد که هدف سفر او میانجیگری برای کاهش تنش است غیر از این، حضور نخست وزیر ژاپن در ایران برای افزایش تبادلات تجاری بین دو کشور را می‌توان مثبت ارزیابی کرد.
انتظار ایران از نخست وزیر ژاپن از نگاه این رسانه‌ها
به گزارش روزنامه آرمان، “فلاحت پیشه” رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس معتقد است: آنچه از نخست وزیر ژاپن انتظار می‌رود و قطعاً مقامات جمهوری اسلامی ایران از او می‌خواهند این است که چراغ سبزهای آقای ترامپ را بی‌سابقه می‌دانیم منتها این چراغ سبزها باید در جنبه عملی هم ادامه پیدا کند. یعنی به عبارتی آبه باید ضامن چراغ سبزهای عملی‌ای باشد که در آینده آمریکایی‌ها نشان دهند که بازگشت عملی و اثربخش از تحریم یکی از این نتایج باشد. معتقدم آبه بعد از این سفر تلاش خواهد کرد تا آمریکایی‌ها را متقاعد کند که عملاً فشار بر ایران را تقلیل دهند در غیر این صورت ماموریت آبه حتماً نتایج دلخواه حتی آمریکا را هم به دنبال نخواهد داشت. سفر مهمی که نشان دهنده اهمیت موضوع است.
انتقاد از کم اهمیت جلوه دادن سفر نخست وزیر ژاپن به تهران
“سفر آبه، آغاز یک مأموریت” عنوانی است که روزنامه ایران به یادداشت “حشمت الله فلاحت پیشه” رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، اختصاص داده است. در این یادداشت آمده است: تلاش برای کم اهمیت جلوه دادن سفر نخست وزیر ژاپن به تهران، تلاش مشکوکی است، در حالی که این سفر را در راستای مناسبات دوجانبه و مسائل بین‌المللی ایران مهم می‌دانم. معتقدم این سفر یک سفر یک مأموریتی نیست…. یک دسته افرادی که نگاهشان منافع ملی نیست و به سمت منافع جناحی می‌نگرند و هدفشان ضربه زدن به دولت است. کسانی هستند که حتی از پایین آمدن نرخ ارز ناراحتند و این ناراحتی را اعلام می‌کنند و فکر می‌کنند صرف فشار به مردم باعث می‌شود که آنها در انتخابات مجلس و ریاست جمهوری آینده برنده شوند. نگاه وقیحانه سیاسی که منافع ملی فدای منافع جریانی می‌شود.
در بخشی از یادداشت منتشر شده با عنوان “حاشیه‌هایی از یک سفر” در ستون سرمقاله روزنامه آفتاب یزد با اشاره به تجمع گروهی از معترضین نسبت به این سفر و بحث میانجیگری او میان ایران و آمریکا در فرودگاه مهرآباد می‌خوانیم: نوع شکل گیری تجمع آنها برآمده از تخریب‌های سیاسی است و از بطن جامعه بیرون نمی‌آید. در حالی که شما اگر به تجمعاتی که مثلاً در انگلیس علیه ترامپ برگزار می‌شود را نگاه بیاندازید متوجه خواهید شد که این تجمعات برآمده از درون یک جامعه است، درحالیکه مخالفان کنونی به سفرآبه نه فقط به این سفر بلکه به باقی سفرها مانند حضور سایر مقامات کشورهای اروپایی درایران نیز اعتراض دارند و یا مثلاً علیه fatf تظاهرات می‌کنند. آنها معمولاً هدایت شده هستند و این متفاوت با تظاهرات خودجوش مردمی در سایر کشورهاست.
آفتاب یزد در یادداشت دیگری آورده است: همزمان با ورود نخست وزیر ژاپن به تهران، تجمعات اعتراض آمیزی علیه نخست وزیر ژاپن و اهداف دیپلماتیک او در ایران صورت گرفت. طی سالهای اخیر عده‌ای برای اینکه سخنان و دیدگاه‌های خود را به کرسی بنشانند بدون نادیده‌گرفتن منافع ملی دست به هر اقدامی زده‌اند که تبعات اقدامات آنها گریبان همه ملت را گرفته است. از این رو، اگرچه افراد می‌توانند دیدگاه‌ها و نقطه نظرات خود را داشته باشند اما مسئله اینجاست که نخست؛ این افراد از سوی جریان‌هایی با اهداف خاص ساماندهی می‌شوند و سپس؛ این افراد همواره به دنبال تحمیل نقطه‌نظرات منفی خود به ویژه در مباحث تخصصی نظیر دیپلماسی و تعاملات بین‌المللی بوده‌اند. در حالی که مردم بالواقع باید بتوانند از آزادی‌های مصرح در قانون اساسی برخوردار باشند و از آن بهره مند گردند.
تهران کانون مذاکرات
“تهران مقصد سفرهای دیپلماتیک” عنوان مطلبی است که در صفحه نخست روزنامه آرمان منتشر شده است. در بخشی از این مطلب آمده است: دیپلماسی فعال جمهوری اسلامی موجب شده تا این روزها تهران مقصد اکثر سفرهای هدفدار دیپلماتیک باشد. سفر عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق، محمد بن عبدالرحمان آل ثانی، بن علوی و هایکو ماس وزرای خارجه قطر، عمان و آلمان و آبه شینزو نخست وزیر ژاپن به تهران بیانگر این نکته است که تهران نقطه کانونی مذاکرات برجامی، منطقه‌ای و میانجیگری میان ایران و آمریکا است. لذا اینکه یک مقام ارشد ژاپن ۴۰ سال پس از انقلاب برای دیدار و مذاکره با مقامات کشورمان وارد تهران شده جدای از دیدار دوجانبه و روابط طرفین نکته دیگری در خود دارد…. از سوی دیگر رسانه‌های اروپایی خبر داده‌اند که هلگا اشمیت معاون سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پی تنش‌های اخیر ایجاد شده در منطقه روز گذشته عازم خاورمیانه شده و به ایران خواهد آمد. گفته می‌شود این سفر به عنوان بخشی از تلاش‌های اتحادیه اروپا برای بالا بردن ثبات منطقه و حفظ توافق هسته‌ای ایران نیز معطوف خواهد بود. از طرف دیگر معاون سیاسی وزیر امور خارجه نیز به منظور برگزاری چهارمین دور گفت‌وگوهای سیاسی پیرامون همکاری‌های دوجانبه، تحولات بین‌المللی و منطقه‌ای، آخرین تحولات برجام و موضوعات قضائی و حقوق بشری میان ایران و کنفدراسیون سوئیس به برن سفر خواهد کرد. مجموعه این مسائل بیانگر دیپلماسی فعال و قوی جمهوری اسلامی و بازیگری فعال ایران در نظام بین‌الملل در جهت احقاق حقوق حقه خود می‌باشد که سایر کشورها را نیز با خود همراه کرده است.
در بخشی از یادداشت منتشر شده به قلم “حشمت الله فلاحت پیشه” رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، در روزنامه آرمان آمده است: این سفر تقویت کننده دیپلماسی‌ای است که بعد از مدیریت تنش بین ایران و آمریکا روزبه‌روز دارد تقویت می‌شود و در آینده باز هم نخست وزیر ژاپن و مواردی از این نوع، تقویت کننده دیپلماسی‌ای خواهد بود که ایرانی‌ها دنبال می‌کردند و همانا دیپلماسی از موضع قدرت است.
بازتاب در رسانه های خارجی
به گزارش روزنامه اعتماد، بی‌بی‌سی در یک گزارش تحلیلی به نقل از کارشناسان، اصلی‌ترین هدف آبه از سفر به تهران را مسائل داخلی دانست و نوشت: شاید در این سفر دستاورد آن‌چنانی برای روابط ایران و امریکا نباشد اما برای جایگاه آبه خوب است و به رای‌دهندگان امریکایی نشان می‌دهد که وی چهره‌ای بین‌المللی است و این برای نخست‌وزیر ژاپن بسیار مهم است. انتخابات مجلس اعلا در ماه جولای است و گمانه‌زنی‌های اولیه حاکی از این است که اگر آبه از پیروزی مطمئن باشد درخواست انتخابات سراسری زودهنگام بدهد. بی‌بی‌سی به نقل از یک استاد دانشگاه در این باره می‌نویسد: دیپلماسی بین‌المللی یک هنر و تئاتر سیاسی برای آبه است. نخست‌وزیر تبحر قابل توجهی در این مساله دارد. اگر ژاپن نتواند در کاسته شدن از سطح تنش میان ایران و امریکا کاری بکند کسی به آبه به چشم یک شکست‌خورده نگاه نمی‌کند اما همه وی را سیاستمداری می‌بینند که تلاش خود را کرد. طبیعتاً سیاست خارجی موفق نمی‌تواند به تنهایی به پیروزی آبه در انتخابات کمک کند اما به ارائه تصویری محکم‌تر از وی کمک شایانی خواهد کرد.
همچنین به گزارش آفتاب یزد به نقل از ایلنا، این دیدار بازتاب‌های بین المللی در این میان داشته است رسانه‌های بین‌المللی خبر ورود «آبه شینزو» نخست‌وزیر ژاپن به ایران را به صورت گسترده منعکس کردند. آن طور که ایلنا می‌نویسد فایننشیال تایمز نوشت: «متحد کلیدی، سفر دو روزه به ایران را در زمانی که تنش‌های میان تهران و واشنگتن به اوج رسیده، آغاز کرد. آبه شینزو، نخست‌وزیر ژاپن در راستای تلاش‌های بین‌المللی برای کاهش تنش میان ایران و آمریکا، به ایران سفر کرد. این اولین سفر نخست‌وزیر ژاپن به ایران از زمان انقلاب است.» و یا خبرگزاری ژاپنی کیودو نوشت: «آبه شینزو در راستای ایفای نقش میانجی میان تهران و واشنگتن، با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران دیدار کرد.» این خبرگزاری نیز به گذشت ۴۰ سال از آخرین سفر مقام ارشد ژاپن به تهران پرداخت. از سویی آسوشیتدپرس نیز نوشت: «در پی سفر تاریخی به تهران، رئیس‌جمهوری ایران از آبه شینزو استقبال کرد.
میزان تأثیر سفر نخست وزیر ژاپن به تهران بر حل مشکلات و کاهش تنش در منطقه
به گزارش روزنامه آرمان پیروز مجتهدزاده در پاسخ به سوال روزنامه آرمان مبنی بر “سفر نخست وزیر ژاپن به تهران تا چه میزان می‌تواند به حل مشکلات و کاهش تنش در منطقه کمک کند؟ ” گفت: دقیقاً نمی‌دانیم که در گفت‌وگوهای میان ترامپ و آبه شینزو چه گذشته و چه قول و قرارهایی میان آنها گذاشته شده است. بنابراین هر آنچه که مطرح می‌شود بر اساس گمانه‌زنی خواهد بود. نخست وزیر ژاپن پیام‌هایی برای تهران خواهد شد. لذا به نظر می‌رسد نخست وزیر ژاپن وعده‌ها و پیشنهادهایی را از جانب ترامپ مطرح خواهد کرد. همچنین وعده‌های ترامپ نیز می‌تواند در همان حد و حدودی باشد که ترامپ و پمپئو در خصوص حل و فصل مشکلات از راه مذاکره است. احتمالاً از ایران می‌خواهند تا مذاکراتی تازه بر اساس دیدگاه‌های دولت ترامپ شکل گیرد.
بازتاب واکنش آمریکا به دیدار نخست‌وزیر ژاپن و رئیس‌جمهوری ایران
به گزارش فرارو به نقل از خبرگزاری فارس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در کنفرانس خبری روزانه به سفر نخست‌وزیر ژاپن به ایران و دیدار او با رئیس‌جمهور کشورمان واکنش نشان داد. «مورگان اورتاگوس»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا شامگاه چهارشنبه مدعی شد از تلاش‌های «آبه شینزو»، نخست‌وزیر ژاپن برای کاستن از تنش‌ها میان واشنگتن و تهران حمایت می‌کند. سخنگوی دستگاه دیپلماسی آمریکا گفت: «هر کاری که نخست‌وزیر ژاپن بتواند انجام دهد [از آن حمایت می‌کنیم].»
تأثیر این سفر بر بازار داخلی
“دست‌مریزاد آقای آبه” عنوان یادداشتی است که در ستون سرمقاله روزنامه شرق به قلم “سیدمصطفی هاشمی‌طبا” منتشر شده است. ظاهراً بازار، یعنی عوامل مادی اقتصادی اعم از طلا و ارز و قیمت اتومبیل و حتی مسکن تحت تأثیر این مسافرت قرار گرفته و حداقل حالت انتظار به‌خود گرفته است.
رسانه‌های اصولگرا
برخی از عبارات کانونی استفاده شده در این رسانه‌ها عبارتند از: هدف سفر آبه به تهران را بر اساس تصمیم فردی نخست وزیر و برای کاستن از تنش‌ها از طریق دیدار با مقامات ایرانی؛ یک منبع ارشد دولت این کشور گزارش داد هدف سفر آبه شینزو به تهران میانجیگری بین تهران و واشنگتن نیست؛ مقامات ژاپن اعلام کردند که شینزوآبه قصد ندارد فهرستی از درخواست‌ها یا پیام دولت ترامپ را به ایران منتقل کند.؛ نفت برای اقتصاد این کشور رگ حیاتی دارد و به همین جهت به منطقه وابسته بوده و طبیعی است که با نگرانی موضوع منطقه را دنبال کند؛. ژاپن اگر برای خون صدها قربانی جنایت آمریکا در هیروشیما و ناکازاکی احترام قائل است می‌تواند با نادیده گرفتن تحریم‌های آمریکا باب بسته شده همکاری اقتصادی با جمهوری اسلامی را بگشاید. این به نفع هر دو سوی ماجرا یعنی ایران و ژاپن است.؛ هیچ‌کدام از دیپلمات‌های آسیایی یا غربی که در یک ماه اخیر به‌صورت پیداوپنهان به تهران آمده‌اند، پیامی برای ما نداشته‌اند.
گمانه زنی از اهداف سفر نخست وزیر ژاپن به ایران
به گزارش روزنامه وطن امروز، نکته قابل توجه درباره سفر آبه شینزو به تهران گمانه‌زنی‌ها پیرامون اهداف این سفر بود. در حالی که هم رسانه‌های داخلی و هم رسانه‌های غربی طی چند روز اخیر، میانجیگری میان ایران و آمریکا را هدف اصلی سفر آبه به کشورمان اعلام کرده بودند، دوشنبه گذشته روزنامه «ژاپن تایمز» به نقل از یک منبع ارشد دولت این کشور گزارش داد هدف سفر آبه شینزو به تهران میانجیگری بین تهران و واشنگتن نیست. طبق گزارش این نشریه، یک دیپلمات رده بالای ژاپنی گفته، «آبه به‌عنوان یک واسطه بین ایران و آمریکا با مقامات ایرانی دیدار نمی‌کند و حامل هیچ پیامی (از سوی آمریکا) نیست و همچنین هیچ راهکار فوری برای پایان دادن به تنش هسته‌ای (بین تهران و واشنگتن) ندارد». این مقام ارشد وزارت خارجه ژاپن همچنین افزود: «هدف اولیه این سفر تسهیل تنش‌ها و جلوگیری از بدتر شدن وضعیت موجود است. ما هیچ طرح غیرمنتظره‌ای نداریم».
به گزارش روزنامه جوان: یک مقام دیپلماتیک ژاپنی روز گذشته هدف سفر آبه به تهران را بر اساس تصمیم فردی نخست وزیر و برای کاستن از تنش‌ها از طریق دیدار با مقامات ایرانی به ویژه در موقعیت فعلی و تشدید تنش‌ها در منطقه اعلام کرد. نخست وزیر ژاپن پیش از عزیمت به تهران در فرودگاه توکیو در جمع خبرنگاران تأکید کرد که می‌خواهد از طریق «تبادل صریح دیدگاه‌ها» به کاهش تنش‌ها در منطقه کمک کند.
روزنامه رسالت: شینزو آبه بلندپایه‌ترین مقام اجرایی توکیو است که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به تهران سفر کرد. سفر دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا به ژاپن چند روز قبل از سفر آبه به تهران گمانه‌زنی‌ها پیرامون این سفر را تحت الشعاع تلاش توکیو برای کاهش تنش‌ها بین تهران- واشنگتن قرار داده است. همچنین مقامات ژاپن اعلام کردند که شینزوآبه قصد ندارد فهرستی از درخواست‌ها یا پیام دولت ترامپ را به ایران منتقل کند. سفر همتای آلمانی ظریف، تحویل نزار زاکا جاسوس آمریکایی لبنانی، نزدیک شدن به پایان ضرب الاجل درباره مسئله هسته‌ای و بن بست دیپلماتیک، دال بر این موضوع است که کاهش تنش‌ها عمده ترین ماموریت آبه است.
اما باتوجه به سفر ناموفق پدر شینزوآبه، درسال ۱۳۶۲ شیناتزوآبه، وزیر امورخارجه ژاپن برای میانجری گری بین ایران و عراق به منطقه، این سوال پیش می‌آید که پدر نتوانست نقش میانجی گری را به درستی ایفا کند حال پسر جا پای پدر می‌گذارد و بدون قصدی یک نقش ناموفق صلح را بازی می‌کند.
یا درصدد اجرای سیاست‌های آمریکا در منطقه است؟
به گزارش روزنامه رسالت: حمیدرضا آصفی سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه نیز درباره پیامدهای حضور نخست‌وزیر ژاپن در ایران به «رسالت» با بیان اینکه کشورها در حال حاضر به دنبال منافع خود هستند، گفت: «دیگر آن دوران گذشته که آمریکا دستور دهد و کشورها تبعیت کنند، اگر هم کشوری از آمریکا تبعیت می‌کند ناچار به این اقدام است و قلبی نیست.»او با بیان اینکه ژاپن متکی به نفت است، افزود: «نفت برای اقتصاد این کشور رگ حیاتی دارد و به همین جهت به منطقه وابسته بوده و طبیعی است که با نگرانی موضوع منطقه را دنبال کند.» سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه همچنین یادآور شد که ژاپن باید به این موضوع توجه کند که اگر در روابط اقتصادی با جمهوری اسلامی همکاری نداشته باشد تنها جای خود را به رقبای دیگر آسیایی خواهد داد. طبیعی است که ما در روابط خارجه‌مان با کشورهای آسیایی نگاه ویژه‌ای داریم به همین دلیل با چین یک روابط گسترده‌ای پیدا کرده‌ایم و ژاپن هم در این معادله جایگاه بالا و ویژه‌ای می‌تواند داشته باشد.»
روزنامه کیهان در تیتر نخست خود به این موضوع پرداخت و نوشت: اگر هدف مقام ژاپنی از این سفر صرفاً تنش‌زدایی میان ایران و آمریکا و متقاعدکردن ایران برای انجام مذاکره جدید باشد، باید گفت این رویکرد، اقدامی بی‌حاصل است. چرا که -تنها در یک نمونه- ایران پیش از این مذاکره‌ای با آمریکا انجام داده است که به برجام ختم شد. به استناد گزارش‌های آژانس، ایران به تمامی تعهدات خود عمل کرد ولیکن آمریکا هم در دولت اوباما و هم در دولت ترامپ، به صورت فاحش برجام را نقض کرد. اما اگر هدف از این سفر، همکاری اقتصادی و گسترش روابط است، باید گفت که این اقدام برای ژاپن یک فرصت است، به شرط آنکه توکیو در این مسیر اراده مستقل داشته باشد.
انتظار ایران از نخست وزیر ژاپن از نگاه این رسانه‌ها
در ستون “نکته” روزنامه کیهان یادداشتی به قلم “حسین شریعتمداری منتشر شده است. به نوشته مدیر مسؤول روزنامه کیهان: اکنون این سخن با آقای آبه شینزو، نخست‌وزیر ژاپن در میان است که کشور شما شاهد هولناک‌ترین جنایت آمریکا بوده است و انتظار از مسئولان ژاپن- از جمله و مخصوصا- جنابعالی آن است که در مبارزه ایران اسلامی با زورگویی‌ها و باج‌خواهی‌های آمریکا درکنار ایران قرار بگیرید. ما در مبارزه بی‌امان خود با آمریکا و مقابله با جنایاتی که مرتکب شده و می‌شود، در حال انتقام‌گیری از آمریکا به خاطر خون صدها هزار تن از مردم ژاپن که قربانی آمریکای جنایتکار و خونریز شده‌اند نیز هستیم. بنابراین انتظار نیست که مانند آن مغازه‌دار کذایی عمل کنید. ژاپن اگر برای خون صدها قربانی جنایت آمریکا در هیروشیما و ناکازاکی احترام قائل است که باید باشد- و متأسفانه نیست- می‌تواند با نادیده گرفتن تحریم‌های آمریکا باب بسته شده همکاری اقتصادی با جمهوری اسلامی را بگشاید. این به نفع هر دو سوی ماجرا یعنی ایران و ژاپن است.
بی اهمیتی این سفرها
در ستون سر مقاله روزنامه صبح نو مطلبی با عنوان “هیچ پیامی در کار نیست” منتشر شده است. در بخشی از این یادداشت آمده است: «آبه» پیام‌آور نیست و به‌طورکلی هیچ‌کدام از دیپلمات‌های آسیایی یا غربی که در یک ماه اخیر به‌صورت پیداوپنهان به تهران آمده‌اند، پیامی برای ما نداشته‌اند، چرا؟ چون آنها می‌دانند اکنون توپ در زمین آمریکاست و ایران تعیین می‌کند که بازی به کدام سمت بچرخد. پس آنها به‌دنبال دریافت پیام ما هستند؛ و پیام ایران چیست؟ … پاسخ به واسطه‌گران غربی (ژاپن در کلیت سپهر غرب تعریف می‌شود) آن است که باید اول به واشنگتن رفته و دشمن ما را مجاب کنند تا جنگ اقتصادی‌اش را متوقف سازد و بعد برای تأمین امنیت منطقه‌ای خود و شرکایش، سراغ محور مقاومت بیاید. هنگامی‌که آمریکا صراحتاً براندازی نظام اسلامی را ازطریق اعمال فشار اقتصادی دنبال می‌کند، چرا باید او و همکارانش در آسیای جنوب‌شرقی در آسایش باشند؟
عدم اعتماد به این سفرها
به گزارش روزنامه رسالت: احمد امیرآبادی فراهانی، عضو هیئت رئیسه مجلس درمورد سفر نخست وزیر ژاپن بلندپایه‌ترین مقام این کشور ضمن تاکید بر اینکه نمی‌توان به این کشورها اعتماد کرد، گفت: «به این دلیل که بیشتر کشورها هماهنگ و همراه با کشورهای ابر قدرت دنیا به‌خصوص آمریکا هستند و بخش عمده‌ای از اقتصادشان دست شرکت‌های خصوصی است، بنابراین هرچه هم ما به این شرکت‌ها بگوییم از کشورخارج نشوید دولت‌هایشان نمی‌توانند کاری کنند. زیرا بخش عمده سرمایه‌گذاران این شرکت‌ها صهیونیست و آمریکایی‌ها هستند.»
ایران کانون رایزنی‌های دیپلماتیک
وطن امروز در گزارش منتشر شده در صفحه نخست خود آورده است: ۲ روز بعد از سفر وزیر خارجه آلمان به تهران، روز گذشته نخست‌وزیر ژاپن نیز به ایران آمد تا کشورمان به کانون رایزنی‌های دیپلماتیک در منطقه تبدیل شود.
به گزارش «وطن‌امروز»، خروج دولت روحانی از انفعال چندساله و تصمیم به کاهش تعهدات برجامی که در سالگرد خروج آمریکا از برجام و در اعتراض به بدعهدی‌های مکرر تروئیکای اروپا انجام شد، موجب شد نمایندگان کشورهای مختلفی از ۴ گوشه جهان به ایران بیایند و پیرامون موضوعاتی چون برجام، امنیت خلیج‌فارس، نفت و حتی میانجیگری میان ایران و آمریکا رایزنی کنند.
روزنامه جوان در مطلبی با استفاده از میان تیتر “سفر آبه شینزو به تهران؛ نشانه رویکرد عقلایی ایران” نوشت: رئیس مجلس شورای اسلامی هم سفر نخست وزیر ژاپن به تهران را حاکی از رویکرد عقلایی ایران دانست. علی لاریجانی دیروز در حاشیه مراسم بزرگداشت اولین سالگرد ارتحال حجت‌الاسلام احمدی در خصوص سفر نخست وزیر ژاپن به تهران، افزود: ما همیشه در مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای با دوستان‌مان و کشورهای علاقه‌مند گفت‌وگو داریم. وی گفت: ژاپن یکی از کشورهایی است که در سالهای گذشته همیشه با ما رایزنی و مراودات اقتصادی داشته است. رئیس مجلس افزود: افرادی از کشورهای اروپایی مثل آلمان نیز به ایران آمدند و طبعاً رئیس‌جمهور کشورمان نیز در سفر به شانگ‌های با مسئولان دیگر کشورها مانند روسیه و چین ملاقات‌هایی خواهند داشت. وی با اشاره به این گفت‌وگو و رایزنی‌های خارجی ایران، گفت: این نشان می‌دهد که هدف ایران، حل مسائل از طریق گفت‌وگوست، اما اگر طرف‌ها اهلیت داشته و درست عمل کنند؛ حل و فصل مسائل راحت‌تر خواهد بود. لاریجانی افزود: متأسفانه این امریکایی‌ها هستند که مشکل ایجاد کردند بنابراین سفر آبه به تهران نشان از رویکرد عقلایی ایران دارد که حل و فصل مسائل را از طریق گفت‌وگو دنبال می‌کند.
بازتاب واکنش آمریکا به دیدار نخست‌وزیر ژاپن و رئیس‌جمهوری ایران
به گزاررش صراط نیوز به نقل از خبرگزاری فارس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در کنفرانس خبری روزانه به سفر نخست‌وزیر ژاپن به ایران و دیدار او با رئیس‌جمهور کشورمان واکنش نشان داد.
«مورگان اورتاگوس»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا شامگاه چهارشنبه مدعی شد از تلاش‌های «آبه شینزو»، نخست‌وزیر ژاپن برای کاستن از تنش‌ها میان واشنگتن و تهران حمایت می‌کند. به گزارش فارس سخنگوی دستگاه دیپلماسی آمریکا گفت: «هر کاری که نخست‌وزیر ژاپن بتواند انجام دهد [از آن حمایت می‌کنیم].»
منبع:گروه نشریات خبری
